Van'da bu yıl 5. düzenlenen Shopping Fest Van Alışveriş Festivali kapsamında, 15 günlük Nevruz tatillerini Van'da geçirmeyi düşünün İranlı Turistler de gön önünde bulundurularak Park AVM girişinde kurulan Heftsin Sofrası büyük ilgi görüyor.
İran’da Nevruz Bayramında kurulan ev sofrası. Sofrada uğur getirildiğine inanılan 7 adet "S" harfiyle başlayan yiyecek bulundurulur. Heft Sin (7 S) Farsça yemek adlarıyla oluşturulur.
Heftsin/Haftsin?
Heft Sin direkt çevirisiyle 'Yedi Sin' demektir. Bizim yedi günlük periyodumuzu ifade eden hafta kelimesi de Farsça yedi rakamına denk gelen 'Heft'ten türemiştir. Sin ise bildiğiniz üzere Arap alfabesinde ‘S’ harfinin karşılıklarından biridir.
Heft sin İran'da, İranlılar tarafından -Fars, Türk, Beluci, Türkmen, Kürt vs.- Nevruz Bayramlarında kurulan seremoni sofrasıdır. Nevruz İran'da bizdeki gibi yalnızca mevsimsel niteliği olan gayrıresmi bir bayram değildir. Yeni yılın başlangıcıdır ve İranlılar bu dönemde ortalama 14 gün resmi tatil yaparlar.
Bu döneme yaklaşıldığında bu sofra kurulur. Bu sofranın öğeleri yedi tane, isimlerinin ilk harfi sin olan malzemedir: sir (sarımsak), serke (sirke), sib (elma), somak (sumak), sekke(bozuk para), semenu (bir çeşit baharat) ve senced (iğde).
Bunların yanında bu sofrada başka öğeler de vardır. Sebze denilen çimlendirilmiş buğday da bulunur. Sebeb-i Mevcudiyeti yeniden yaşamı simgelemesidir ve İranlılar Nevruzdan on üç gün sonra yaptıkları piknikte bu çimlere düğüm atıp dilek dilerler sonra da suya atarlar.
Mahi yani balık da bu sofranın vazgeçilmezlerinden biridir. Derin ve su dolu bir kapta mutlaka iki tane kırmızı Japon balığı bulundurulur. Yine bunların da İslam öncesi kökenleri, muhtemelen bereket simgesi olması gibi nitelikleri vardır. Ayna mutlaka bu sofrada olmalıdır. aynanın önüne ise genelde Kuran-ı Kerim konmakla beraber daha seküler çevrelerde hafız divanı ya da şahname koyulduğuna rastlanılmıştır. Mum da görülen öğeler arasındadır.
Bu sofra nevruz zamanı kurulur ve evin bir köşesinde bekletilir. Yalnızca evlerde değil resmi yerlerde ya da halka açık alanlarda kurulduğu da görülür.