Van Mutfağı Yöresel Yemekleri
Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim Van Şehrinin mutfak kültürü de oldukça zengindir.
Van Valiliği, Van Belediyesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi'nin ortaklaşa düzenlediği ve çok sayıda sivil toplum örgütü, dernek, turizmci ve lokantacının katkı sunduğu
2. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Van Yemekleri Sempozyumu kapsamında Prof. Dr. Oktay Belli tarafından hazırlanan; çorbasından-ana yemeğine, pilavından-tatlısına Van Yemekleri Kitabı...
i">#VanYemekleri #YöreselYemekler
Van Yöresel Yemekleri Hangileridir? Tarifleri ?
Pestilli Lahana Dolması
Kürt Köftesi
Van Balığı Pişirme Çeşitleri
Balık Kızartması
Balık Sarması
Tandır Balığı
Balık yemeyi seviyorsanız bir de tandırda pişen balıkları denemelisiniz. Tandırda pişmesinden olacaktır ki her hali ile balığın eti çok daha yumuşak ve ağızda dağılan bir tada sahiptir. Doğrudan tandırlarda pişirilerek balık evlerinde misafirlere ikram edilen tandırda Van balığını denemeden balık seviyorum demeyin. Çünkü balık yemenin bambaşka bir yüzünü göreceksiniz. Tandırda yavaşça pişen Van balığı yanında limonla servis ediliyor. Restoranlarda ikram edilen salata ile de çok yakışan bir lezzettir. Evlerinizde pişirdiğiniz balıklardan tat olarak çok daha farklı olması ve tandırda balık deneyimini her yerde deneyemeyecek olmanız gibi nedenler ile yolunuz Van’a düşerse bu lezzeti denemeden gitmemeniz tavsiye ediliyor.
Tuzlu Balık
Balık Bostaniye
Soğan Dolması
Piti
Sengeser
Van denediğiniz birçok yöresel lezzeti başka bir yerde bulamayacağınız şehirlerden biridir. Senseger yemeği de bu lezzetler arasında yer alıyor. Senseger yemeğinin ana bileşenleri soğan ve mercimektir. Bu iki malzeme ile yapılan bir yemeğin lezzeti başlarda sizi düşündürebilir ancak kelimeni tam anlamı ile bir lezzet cümbüşü ortaya çıkıyor.
Senseger yemeğinin usta ellerden hazırlanmış olmasını zorunlu kılan birçok püf noktası bulunuyor. Özellikle soğanların ince ince doğranması yemeğin lezzetini etkileyen önemli faktörlerden biridir. Sengeser yemeğinin görüntü olarak maydanozlar ile süslenmesi de genel bir gelenektir. Soğan ve mercimeklerin birlikte pişirilmediğinde aynı tadı bulmak mümkün olmuyor. Sengeser yemeğini denemek için yöre halkının evine misafir olabilirsiniz.
Helise
Helise yemeği adını pek duymayacağınız türden yöresel bir lezzettir. Tavuk ve aşurelik buğday ile yapılan bu lezzeti daha çok keşkek olarak biliyoruz. Tam olarak bir keşkek tadı almasanız da yapılış şekli ve kullanılan malzemeler bakımından oldukça büyük benzerlik görebilirsiniz. Tatlarının da benzer olduğunu söyleyebiliriz.
Tavuk parçalarının pişirilmesinden tutun da aşurelik buğday ile ne kadar yakıştığına kadar her yönüyle denenmesi gereken yöresel lezzetler arasında bulunuyor. Yapılacaklar listesine eklenebilir. Van bölgesindeki özel tatlarla ele alınan helise yemeğinin kıvamı oldukça hafiftir. Kişilerin açlık hissini biraz olsun azaltacak olan helise yemeği Van bölgesindeki restoran ve lokantalarda rahatlıkla bulunabilir.
Çiriş Mıhlası
Kürt Köftesi
Kürt köftesi adını pek duymadığınız ancak Van’da sıkça yapılan yöresel tatlardan biridir. Daha önce kurutulan reyhan ile birlikte ince bulguru deneyimlemediyseniz bu sizin için bir hayli farklı bir deneyim olacaktır. Yoğurt, sos ve kurutulmuş reyhanın bulgur ile birleşmesinden oluşan Kürt köftesinin lezzetini farklı kılan bu tadın şenlendiği sosudur. Salça ve kırmızıbiber ile yapılan sosunu da döktüğünüzde parmaklarınızı yalayacak kadar hoş bir lezzet çıkıyor ortaya.
Van yöresinde insanlar çay içerken, gün ortasında akşam yemeklerinde Kürt köftesini çok sık yiyor. Yolunuz düşerse Van’da bir Kürt köftesi denemeden ayrılmamanız önerilir. Böyle bir lezzeti başka bir yerde denemeniz mümkün olmayabilir. Ara sıcak olarak da değerlendirilebilen Kürt köftesi, yöreye özgü tatlarla birlikte birleştirilerek afiyetle yenilebilir.
[ads1
Erişte Pilavı
Eşgili (Ekşili)
Bulgur Aşı
Van yöresine özgü olan bir diğer önemli tarif ise bulgur aşı tarifidir. Eğer hızlı ve kolay bir şekilde akşam yemeği yapmak istiyorsanız. Bulgur aşı tam da ihtiyacınız olan tarif. Van yöresine özgü olan bulgur aşının içerisinde hem et hem de bakliyat olduğu için Van yöresine özgü olan bulgur aşı oldukça doyurucu bir tariftir. Aynı zamanda Van mutfağına ait olan bu yemeği yapmak için gerekli olan malzemeler her evde kolayca bulunduğu için kolay bir şekilde yapılabilir.
Eşsiz tadı ve sizi çok da yormadan hazırlanabilmeleri ise bu tarifi denemeniz için gelmekte olan başlıca sebepler arasında yer alıyor. Eğer akşama acil yemek yapmanız gerekiyor ise Van yöresine ait olan bulgur aşını yaparak hem zamandan tasarruf edebilir hem de kendinizi fazla yormamış olursunuz.
Ciğer Köftesi (Ciğer Taplama)
Ayran Aşı
Ayran aşı çorbası ülkemizin birbirinden farklı birçok yöresinde yapılan çorbalardan biridir. Ancak bu lezzeti bir de Van usulü ile yapıldığında denemenizi öneririz. Çorbanın içinde kabak, ıspanak, pirinç ve yöreye özel bol kişniş ekleniyor. Karışımın hoş görüntüsünden tutun da harika lezzetine kadar her hali ile insanları kendine çeken bir yönü olduğu söylenebilir.
Van sokaklarında bulunan bazı çorbacılarda ayran aşı çorbasını bulmak mümkündür. Bunun yanı sıra yöre halkı akşam hafif bir başlangıç olarak ayran aşı çorbasını sıkça tercih ediyor. Ayran aşının insanı ferahlatan bir tadı olduğu söylenebilir. Üstelik aynı zamanda fazla acısı da bulunmadığından rahatça tüketilebiliyor. Ayran aşı çorbası soğuk olarak da sıcak olarak da tüketilen bir çorbadır. İçerisine çeşitli malzemelerin katılması çorbayı zengin göstermektedir. Ayran aşı çorbası bölgenin en yaygın olarak tercih edilen çorbalarından biri olup tüm yörelerimizde de yine bu çorbanın yapıldığı görülür. Ayran aşı çorbasını içmek için Van’a gitmeniz gerekiyor.
Mumbar Dolması
Keledoş
Van mutfağına ait olan yöresel lezzetlerden bir diğeri ise Keledoş. Van yöresine özgü olan bu yemek türüne bakıldığı zaman tarihinin 1800 yıl öncesine dayandığı görülüyor. Diğer yemek türlerinden daha farklı bir lezzete sahip olan Keledoş yemeği, Van yöresine özgü olan bir yemek türü olsa da Türkiye’nin diğer illerinde de yapılmakta olan bir yemek türüdür.
Yöresel Van yemeği olan Keledoş yemeğini yapmak için gerekli olan malzemeler, gözünüze bir miktar fazla gözükebilir. Ancak Van yöresine ait olan yöresel Keledoş yemeğini yapıp yedikten sonra pek çok kişi gibi siz de vakit ayırdığınıza değdiğini anlayacaksınız. Kendiniz evde yapamıyor olsanız bile eğer yolunuz düşerse Van yöresine özgü olan Keledoş yemeğini kendi yöresinde de yemenizi tavsiye ederiz.
Avanit (Kayganak)
Cılbır
Aya Köfte
Yeşil Domates Yemeği
Yoğurtlu Yaprak Sarması
Etli (Acem) Köfte
Van mutfağına özgü olan ve oldukça sevilen bir acem köftesi, kesinlikle denemeniz gereken değişik bir lezzet. Van mutfağına özgü olan acem köftesinin yapılış şekli, size oldukça tanıdık gelebilir. Bunun nedeni ise Türkiye’nin dört bir yanında yapılmakta olan klasik sulu köftenin Van yöresine özgü olarak yapılmakta olan acem köftesine oldukça fazla benziyor olmasıdır.
Tek başına da oldukça doyurucu bir özelliğe sahip olan Van mutfağına ait olan acem köftesini yaparak yemeklerinizin yanına güzel bir görünüm katabilirsiniz. Ayrıca oldukça lezzetli olan acem köftesi ile hem ailenizi şaşırtabilir hem de akşam yemeğinde güzel bir ziyafet çekebilirsiniz. Eğer bir farklılık yapmak isterseniz Van yöresine özgü olan acem köftesini kesinlikle denemelisiniz.
Kabak Çırtması
Çiriş Pilav
Çiriş pilavı, her yerde yiyebileceğiniz bulgur pilavlarından bir hayli farklıdır. Çiriş otu ile yapılan bu lezzeti denemek için mutlaka Van’a gitmeniz gerekir. Van’ın yöresel pilavı olan çiriş pilavının içerisinde karabiber, tuz, havuç ve nohut bulunuyor. Bunun yanı sıra pilav hazırlanırken kullanılan yağın da yöresel olması şart.
Çiriş pilavının tadının normal bulgur pilavlarından biraz daha farklı olduğunu itiraf etmek gerek. Bu pilavı deneyenlerin ya çok sevdiği ya da hiç sevmediğini söyleyebiliriz. Çirişin pilava kattığı hafif bir tat var. Bu tadı bir kere sevdikten sonra tek porsiyon ile doymanız mümkün olmayabilir. Van’da çiriş pilavını deneyebileceğiniz birçok restoran bulunuyor. Yöresel lezzetlerine oldukça bağlı bir şehir olarak Van’da çiriş pilavı lezzetini mutlaka denemeniz önerilir. Çiriş otunun faydalarından da fazlasıyla söz etmek mümkündür. Son derece besin değeri ve vitamin değeri yüksek olan çiriş pilavı, özel lezzetleriyle birlikte Van’da ele alınarak sunulmaktadır.
Mercimekli Bulgur Pilavı
Den Şilesi
Bulgur Şilesi
Yağini
Domatesli Bulgur Pilavı
Van Yemekleri Şiiri
Kaynak: Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Envanteri, Halk Kültürü (2) Kitabı
