Van Manileri; YYÜ Eğitim Fakültesi, Türki Dili ve Edebiyatı Bölümü Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yılmaz Önay’ın yazdığı; Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün ‘Van Kültür ve Turizm Envanteri-III Halk Kültürü-1’ eserinden yararlanılarak hazırlanmıştır.

1

A menım bahti yarim

Göynümde tahti yarim

Üzünde göz izi var

Sana kim bahdi yarim

2

Aci yağın ortasi

Tereyağın tortasi

Allah muradın versın

Gelecah Cumartesi

3

Açıldi hep çiçekler

Uçuşsun kelebekler

Ne çiçek ne kelebek

Gözüm hep oni bekler

4

Adam aman guzusu

Nerde içdin guzu su

Meni yahıp yandıran

Bi ananın guzusu

5

Babam evi hoş evi

Bağdat’ta gümüş evi

Gitdım bahdım anam yoh

Sandım bir tanış evi

6

Bağa ekdım ekini

Uçurdum eldekini

Gelen menzimi sorar

Sormaz gelbımdekini

7

Bağa girdim budanmış

Bağa bülbül dadanmış

Men zannetdım yar menım

Yara eller dadanmış

8

Bağa girdim yarpağa

Başladım toplamağa

O gız menım olursa

Belim gelmez torpağa

9

Çağırdım yana yana

Yar uyhudan uyana

Hele bir yalvarayım

Göynümnen oyniyana

10

Çalinın dibi derın

Sulari gayet serın

Zengin fakir demeyın

Hep yağli yemek verın

11

Çam ağaci dallari

Görünür yar yollari

Gıyamam gargış töküm

Düşsün atın nallari

12

Çarşida leymun duzi

Vali giymiş buluzi

Vanlilar manto giymiş

Ne dadi var ne duzi

13

Dağda uçan gırlangıç

Ganadi garış garış

Meni yardan ayıran

Gan gussun avuç evuç

14

Dağda yayli yürümez

Gışdır garlar erimez

Üreğimde yara var

Perdelidır görünmez

15

Dağdan geldım yorgunam

Men de sana vurgunam

Geçme gapım önünnen

Çohtan sana dargınam

16

Dağı duman olanın

Hali yaman olanın

Gözüne yuhi girmez

Yari güzel olanın

17

Edremit üç bucahdır

Sulari ılıcahdır

Edremit’ten gız alan

Cenneti bulacahdır

18

Edremit’nen Engil’nen

Habar aldım beginnen

Menım bir guşum vardi

Tene yar göbeğinnen

19

Efendim ezem sensin

Soframda mezem sensin

Başga yara değişmem

Göynümde gezen sensin

20

Ekin biçdim pıtırahli

Yığın yapdım oturahli

Ahşama börek isderem

İçi dışi kıkırdahli

21

Felek vurdi daş ile

Gözüm doldi yaş ile

Bilmem nere gideyim

Bu sevdali baş ile

22

Fırın üsdünde fırın

Engeller geri durun

Yarim bize gelecek

Altun iskemle gurun

23

Fincandaki telveyem

İzin ver ki söyleyem

O yar menım olursa

Dünya mali neyleyem

24

Gadifeden kisesi

Gehveden gelir sesi

Oturmiş gumar oynar

Cigerimin köşesi

25

Gahvelerim pişdi gel

Köpükleri taşti gel

İyi günün dostlari

Köti günüm geçti gel

26

Galadan yendirdiler

Tirene mindirdiler

Eli basdonni yari

Asgere gönderdiler

27

Galağın dibindeyem

Beklerem sözümdeyem

Vallah meni almasan

Dikenem gözündeyem

28

Hangi güzel üzdür ki

Bir gün torpah olmadi

Hangi ceylan gözdür ki

Bir gün yere ahmadi

29

Harayi yar harayi

Burasi sultan sarayi

Sen ordan gel men burdan

Düşman giysin garayi

30

Harmanım var çoh ırak

Potinim tırak tırak

Yar okuldan gelende

Çantani bize bırak

31

Hatıra hatıra dedın

Başımın etini yedın

Al sana bi hatıra

Senın gibi gatıra

32

İki duvar arasi

Buldum gavur parasi

Gızın gönli var iken

Ne garışır babasi

33

İki tahda çaharlar

Arasınnan baharlar

Men güzel yarim güzel

Bize nişan taharlar

34

İne vurdum söğüde

Gine geldi öğüde

Men gurban canım gurban

Senın gibi yiğide

35

İnliyorum yel gibi

Gaçma mennen el gibi

Can evımden vuruldum

Ahar yaşım sel gibi

36

İnliyorum yel gibi

Geçme mennen el gibi

Can evımden vuruldum

Ahar yaşım sel gibi

37

Ketenim var bezim var

Gitme anam sözüm var

Niçin mennen gaçarsın

Belki sende gözüm var

38

Kör ola o gözlerın

On beş ola gızların

Oğlan üzi görmiyesen

Bükük galsın dizlerın

39

Körpi altında çiçek

Bu çiçek biçilecek

Menım bi esgerım var

Orta boyli mor çiçek

40

Körpi altında pıtırah

Minder getırın oturah

Hoca gözün kör olsun

Nikahi gıy gurtulah

41

Lavaş doğranıp yenır

İyene şifa verır

Van cılbıri yemiyen

Akli nohsandır denır

42

Le ilah senın olsun

İllallah menım olsun

Açın cennet gapısıni

Muratlar hasıl olsun

43

Le ilaha gelmişem

İllallah’a gelmişem

Açın cennet gapısıni

Men murada gelmişem

44

Makas mintan asıli

Kekülleri kesıli

İkimiz bir mehleli

Durulur mi küsüli

45

Makas mintan asıli

Püskülleri kesıli

İkimiz bir mehleli

Nasıl durah küsüli

46

Mana dünya gapgara

Başım gelmiştir dara

Hepsınnen daha derin

Yarin açdıği yara

47

Mani demeğe geldım

Geymah yemeye geldım

Meramım geymah değil

Yari görmeye geldim

48

Mani mani manilerım

Mani menım ezberım

Men o yarin yoluni

Ölene dek gözlerım

49

Mani maniye peştir

Mani bilmiyen heçtir

Gel gardaş mani öğrenek

Gariplikde yoldaştır

50

Mani menım ezberım

Gan ağlıyor gözlerım

Nazlı yarin yoluni

Ahşam sabah gözlerim

51

Masa üsdünde pekmez

Al yanahdan kim öpmez

Ağanın gazandıği

Alli pudraya yetmez

52

Masa üstünde piçah

Bu gız meni vuracah

Gızım sen meni vurma

Vanli senın olacah

53

Masa üstünde roman

Ohurum zaman zaman

Sakın meni unutma

Havali olduğum zaman

54

Mavi gözümün yaşi

Yanar yüreğim başi

Sen aklıma gelende

Ahar gözümün yaşi

55

Mavi püskül mor fese

Gurbanam şirin sese

Dün gece nerde idin

Aldi meni vesvese

56

Mavi yazma yol aşti

İnce bele dolaşti

Men sanıram sen menım

Bugün falci fal aşti

57

Mavi yelek dileğim

Seni sevdım meleğim

Sen de meni biraz sev

Rahat ede üreğim

58

Mavi yelekli yarim

Beyaz bilekli yarim

Nasıl mensız durisan

Mermer yürekli yarim

59

Mavi yelekli yarim

Mermer yürekli yarim

Nasıl mensız durisan

Beyaz bilekli yarim

60

Maviden gurtulamam

Yar men sensiz olamam

Gözün aç bi mana bah

Gözlerine doyamam

61

Nenni diyim yatasan

Gızıl güle batasan

Gızıl gül senin olsun

Daldasında yatasan

62

O balan yetım galsın

Oğlun dul avrat alsın

Avradın gız doğura

Damın başına ahsın

63

O siyah beni gördüm

O pembe teni gördüm

Başga güzel sevemem

Bir kere seni gördüm

64

O yani dağ bu yani dağ

Lale bağrıni oyar dağ

Öksüzün göz yaşınnan

Gezilir mi hiç bu bağ

65

O yar gözün

Kim görmiş o yar gözün

Aslan gücünnen düşse

Garınca oyar gözün

66

Ocağa goydum saci

Bu ayrılıh çoh aci

Duva edin ehbaplar

Gavuşsun iki baci

67

Odaya serdım keçe

Bu ömür nece geçe

Can verdım emek verdım

Emeğim geçdi heçe

68

Odun atdım mutfağa

Gitdi değdi bardağa

Bardah belın incedır

Gız gaçırmah necedır

69

Oğlan adım aslandır

Ganatliya yaslan dur

Meni sana vermezler

Sari altun seslendır

70

Ördek burda gaz burda

Gelin burda gız burda

Ne ararsın sevdiğim

Bahar burda yaz burda

71

Ördek gölde üzemez

Üzer ama gezemez

Alemin de derdi var

Menımkine benzemez

72

Özün sari zülfün sari

Güllere gonar ari

Eğer bize gelmesen

Gomşulara gel bari

73

Papatya gurutulmaz

Dibinde oturulmaz

Arhadaşlıh sevgisi

Hiç bir zaman unutulmaz

74

Patlıcani haşladım

Doğramaya başladım

Yar aklıma gelende

Ağlamaya başladım

75

Pembe üzüm salkımda

Yeşil yarpah altında

Menım bir sevdiğim var

Can evimin altında

76

Pencerede bende men

Yeni düşdüm derde men

Açmamış gonca gülem

Niye çürüyem yerde men

77

Pencerede duran gız

Bayram geldi dolan gız

Gurbansız bayram olmaz

Sana olam gurban gız

78

Pencerede tül perde

Perdenın uci yerde

Can titrer ürek oynar

Yari gördüğüm yerde

79

Pencerede üzüm var

O üzümde gözüm var

Gomşunun iki gızi

Birisinde gözüm var

80

Pencereden düşesen

Sıyrılasan düşesen

Sen mana çoh çekdırdın

Bir zalıma düşesen

81

Saçının darağiyam

Yolunun torpağiyam

Göysümde bir gül açmiş

Men onun yarpağiyam

82

Sahana ekdim biber

Hasretin mana yeter

Van’nan gız alannarın

Üzleri daim güler

83

Sahsi doli çiçeğim

Ver bi gadeh içeyim

Sana basma yahışmaz

Gadifeden biçeyim

84

Sandıh üste gezerem

Altına gül dizerem

Men bir Türkmen gıziyam

Gurbet elde gezerem

85

Şeker tadi bal tadi

Anam meni yaldatdi

Dilim şekere vursam

Gelmez anamın tadi

86

Şekerdır ezdikleri

Eşgilidır yedikleri

Pek hoşuma gidiyor

Bu Van’ın adetleri

87

Şipiğimi giymişem

Gece yola düşmişem

Men yarimi ararken

Değirmen Başı’na düşmişem

88

Şirazdır

İsfahandır Şiraz’dır

Çocuğum zorluh eyler

Memem küçük şir azdır

89

Şu dağlar olmasaydi

Gül lale solmasaydi

Ölüm Allah’ın emri

Ayrılıh olmasaydi

90

Tepelerde gar olmaz

Geniş fisdan dar olmaz

Sakın aldanma gönül

Her gördüğün yar olmaz

91

Torpah galeyi aşdım

Gapi gapi dolaşdım

Mercimek Mehlesınde

O gızla garşilaşdım

92

Torpah galeyi aşdım

Mehle mehle dolaşdım

Şabanye mehlesınde

O gızla garşilaşdım

93

Torpah goyum başına

Vıle sen get işine

Ele döverem seni

Aklın gelır başına

94

Tut ağaci burulur

Dibinde su durulur

Eller anam diyende

Menım boynum burulur

95

Tut ağaci burulur

Dibinde su durulur

Eller yarim dedikçe

Menım boynum burulur

96

Tut ağaci dallari

Yarin çifte hallari

Yarim gurbete getmiş

Bekliyeyim yollari

97

Tut ağaci dur oli

Su dibinde duruli

Ellerin yari geli

Bizim boynumuz buruli

98

Tut ağaci gurulur

Dibinde su durulur

Eller baba diyende

Menım boynum burulur

99

Tut ağaci merdivan

Dibinde gurdum divan

Yari mennen ayıran

Ne din bulsun ne iman

100

Ulu cami direk isder

Söylemeye ürek isder

Menım garnım tohdur amma

Arhadaşım börek isder

101

Un öğütsen kül ola

Ağzın dilin lal ola

Gidesen gelmiyesen

Her tutduğun zor ola

102

Unut meni anıyorsan

Buzli su iç yaniyorsan

Durma avucuni yala

Sevecağım saniyorsan

103

Uşgun gibi uzadım

Yar yoluni gözledım

Eşin yoh menendın yoh

Seni kime benzetım

104

Utansın tutmiyannar

Sahura gahmiyannar

Sonra pişman olacah

Teravih gılmiyannar

105

Uzun uzun gemişem

Duvara dayanmişam

İster al ister alma

Gaderen yazılmişam

106

Uzun uzun gemişlar

Ucuni boyamişlar

Menım ela gözlümi

Askere yollamişlar

107

Üreğim benek benek

Ortasi çarkıfelek

Yazın beraber idik

Kışın ayırdı felek

108

Üreğim nasıl dayana

Van yerine Cihan yana

Her daşına bir can feda

Can bir yana Van bir yana

109

Üreğimde var yara

Cahildim düşdüm tora

Meni tora salanlar

İmansız girsin gora

110

Üzüğün var sahliyam

Gül yerine gohliyam

Ahdım Allah’dan olsun

Parmağıma tahmiyam

111

Vay teşenek tökesen

Davul gibi şişesen

Ne yedınse ağzınnan

Fıngır fıngır gusasan

112

Vay vay vaya batasan

Guri yerde yatasan

Ev üzi görmiyesen

Külhannarda yatasan

113

Yaraliyam yanımnan

Guşlar gonmiyi ganımnan

Yaralandım yatmadım

Yaram açıp bahmadım

114

Yaram derındır eşme

Aman derdımi deşme

Sahura börek yohdi

Gözlerım oldi çeşme

115

Yüksekleri aşmayın

Kötüye yanaşmayın

Eller ne derse desin

İyilikden şaşmayın

116

Zeytin gara men gara

Zeytine vermem para

Gel yarın buluşalım

Onbire çeyrek gala

Van'ın diğer Kültürel Değerleri için TIKLAYINIZ

Editör: Nihat Işık