Van Gölünün İncisi
Van fotoğrafları ile ulusal ve uluslar arası alanda aldığı ödüllerle Van’ın tanıtımına önemli katkılar sunan Fotoğraf Sanatçısı Ruşen Takva’nın Dilop Dergisi için hem fotoğraflayıp hem kaleme aldığı Van Gölünün İncsi…
Van Gölü balıkçısı olmak meşakkatli iştir.
Bir kere güneş, doğayı uyandırmadan uyanıp alelacele derme çatma iskeleye varmak gerekir. Tekne, gecenin ayazını suntalarına çekmiş, ilk misafirini çoktan karşılamıştır. Odun sobası iyi fikir lakin büyük cesaret. Her an tüm teknenin tutuşma riski var. Tüm bunlardan sonra yine de soba yakılır nispeten ılıman hava kamarada ki soğuğu yener.
Hengameli bir çalışma başlar. Çünkü göl ısınmadan atılan torları tek tek çekmek gerekir. Göl suyu ne kadar soğuksa Van Gölü balığı o kadar derine iner. Balıkçıların bir gün öncesinden bıraktığı torlar ise en derinde balıkçısının kısmetini bekler. Ne kadar balık(kısmet) olduğunu ağları çekmeden bilemez ve o yüzdendir açılan tüm teknelere 'Rast Gele' denir.
Latince adı Chalcalburnus tarichi olan inci kefali, dünyada sadece Van Gölü ve civarındaki göllerde yaşayan endemik bir balık türü. Adına kefal dense de kendisi sazangil. İnci Kefalinin Van Gölüne nereden ve nasıl geldiği ile ilgili etraflı bir bilgi yok. Nemrut Volkanının Muş çıkışını kapatması sonucu Acı su ekosistemine dönen Van Gölü'nün içinde ki tüm canlılar bu değişim sonucu ölürken, İnci Kefali evrimleşerek yaşamını devam ettirmiş.
Van Gölü balıkçılığı yılda 13 milyon$'lık sektör oluşturmuş durumda. Fakat bu rakam doğrudan emekçinin cebine girmiyor. İki büyük sorunları var, ilki simsarlar yani aracılar diğeri mazot fiyatı. Çözüm bulmak için avladıkları balıkları, Van- Tatvan şehirler arası yolda kendi imkânlarıyla yaptıkları derme çatma tezgahlarda satıyorlar ama mazot için aynı şeyi söylemek güç.
Van Gölü'nü , İnci Kefali'ni anlatırken Akdamar Adası'nın efsanesini adının nereden geldiğini anlatmayı es geçmek olmaz. Üstelik hikâyeyi kaptandan dinleyelim;
[ads2]
Akdamar Efsanesi
Akdamar Adasında yaşayan Baş Keşiş zorba bir adamdır. Tamara adında güzeller güzeli bir de kızı vardır. Tamara dinsel bayramlarda giyinip kuşanıp da başına çiçeklerden taç takarak bir dolandı mı, öbür keşiş kızları ne yapacaklarını şaşırır, içten içe onu kıskanırlar. Adanın karşısında, bizim bu Gevaş yakınında yalnız yaşayan genç bir delikanlı vardır. Delikanlı gündüzleri gölden avladığı balıkları yer, martılarla söyleşir, sulara dalar, saatlerce yüzer, yorulunca da ağaçların serin gölgesinde uyur. Yüzücülükte üstüne yoktur.
Günün birinde gene sulara dalıp çıkarken, adaya iyice yaklaşır, merakını yenemeyip karaya çıkar, bir badem ağacı ardına gizlenir, çevreyi izlemeye başlar. Birden badem çiçeklerinden tacıyla tatlı bir ezgi mırıldanan Tamara’yı görür. Kız bir ses duyup dönünce delikanlıyla karşılaşır. Kaçmaya yeltenir, ama delikanlının yakışıklılığı onu da etkilemiştir. Akşama değin söyleşirler, gene kayalıklarda buluşmak üzere sözleşip ayrılırlar. Delikanlı yüzerek karşıya geçer. Kızın babasından korktuklarından geceleri buluşmayı kararlaştırırlar. El ayak çekilince kız kayalıklarda bir mum yakar, delikanlı da ışığı gözleyerek yüze, yüze gelir. Buluşur, konuşur, koklaşırlar. Bu durum uzun bir süre devam eder. Bir süre sonra öbür keşiş kızlarından biri onları görür, hemen baş keşişe haber verir. Baş keşiş çok öfkelenir, kızını gece odaya kapatır. Ertesi gün göl dalgalıdır. Akşama doğru fırtına çıkar, dalgalar daha da coşar. Keşiş bir mumla, kızının yerine kıyıya gelir. Delikanlı ışığı görünce yine buluşma yerine doğru yüzmeye başlar. Keşiş mumun yerini sürekli değiştirdiğinden delikanlı şaşırır, yorulur ama sevdiğine yüzmeye devam eder. Sonunda azgın dalgalara yenik düşer. “Ah Tamara, ah Tamara” bağırışları ile boğulur ve ölür. Sesi duyan Tamara, kayalığa koşar, babasını görünce işi anlar. Tamara da kendini sulara atar. İki sevdalının ruhu gölde buluşur. Adaya Ahtamara adı verilir. Bu ad, zamanla Akdamar’a dönüşür.
Sitedeki diğer köşe yazıları için TIKLAYINIZ
