VAN ATASÖZLERİ Van Atasözleri; YYÜ Eğitim Fakültesi, Türki Dili ve Edebiyatı Bölümü Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yılmaz Önay'ın yazdığı; Van İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 'Van Kültür ve Turizm Envanteri-III Halk Kültürü-1' eserinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Atasözleri için yararlanılan kaynakların listesi ise metnin sonunda belirtilmiştir.
- Acele etme, dilini dişlersin.
- Aç geğirir, hızan öğürür. (Hızan: Görmemiş)
- Aç ile eceli gelen aynıdır.
- Aç it fırına bakmakla doymaz.
- Aç kulağım, dinç kulağım.
- Aç yat, kuyruğu dik yat.
- Açı işletme, toku söyletme.
- Açım oynatmayın, tokum söyletmeyin.
- Adamı, tanıyan kurtlar yesin.
- Adamın ağzına bakarlar, atına ona göre nal çakarlar.
- Adamın başı büyük olacağına yaşı büyük olsun.
- Adamın eli bok olmazsa karnı tok olmaz.
- Adamın öz evi, öz gori. (Gor: Mezar)
- Ağ ipin pamuğa ziyanı vardır.
- Ağacın kurdu içinden olmazsa, ağaca zeval yoktur.
- Ağaçtan o yana köy vardır.
- Ağam ol, sözümde ol.
- Ağanın malı gider, ħızmekârın canı çıkar.
- Ağası kuvvetli olanın iti keskin olur.
- Ağlatan yanında otur, güldüren yanında oturma.
- Ağlayanın malı gülene hayır etmez.
- Ağzımı yandıran aş olsun, başımı kıran taş olsun.
- Ahmağa yüz, aptala söz verilmez.
- Akıl toprak değil ki, herkes başına savursun.
- Akraba gün olur, akrep olur.
- Al at, hem kapar, hem teper.
- Al benden de bir öğüt, kendi ununu kendin öğüt.
- Al kapıda, sat kapıda, işin yoksa yat kapıda.
- Alacaklı, camuştan kuvvetlidir.
- Âlem kazanır, molla bezenir.
- Alıcı kuş dindiğinden bellidir. (Dindik: Gaga)
- Alın terlemeyince mal kazanılmaz.
- Âlim olmak istersen al kalemi durma yaz, cahil olmak istersen al kalemi durma kaz.
- Allah adamı it etsin rüt etmesin. (Rüt: Hiçbir şeyi olmayan)
- Allah adamı yolun alt yanına düşürmesin.
- Allah ağız verene aş vermez, aş verene ağız vermez.
- Allah bela versin o şakaya ki, içinde hakikat olmaya.
- Allah bilir kulunu, ona göre verir çulunu.
- Allah dağına bakar karını verir.
- Allah hazinesinden versin.
- Allah it oğlu itini tanır.
- Allah saklayanı kurt yırtmaz.
- Allah verdi mi dıngonun bağından da verir.
- Allah’sız çöp başı teprenmez.
- Alma mazlumun ahını, gökten indirir şahini.
- Altın pula karıştırılmaz.
- Anamın aşı, tandırın başı.
- Anamın ekmeğine kuru, ayranına duru diyemem.
- Arif olan anlar, horoz olan banlar.
- Arkadaş gerek düz gerek.
- Arsız neden allanır, çat da giyse sallanır.
- Asıl asıl, asilin dilinden asıl.
- Asıl azmaz, bal kokmaz, kokarsa yağ kokar; aslı ayrandır.
- Asılı almak zor, saklamak kolay; beddasılı almak kolay, saklamak zor.
- Aslan yatağından belli olur.
- Aslında olan tırnağında gösterir.
- Aş soğudu, taş soğumadı.
- Aşağıyı beyenmiyi, yukarıda yer bulamiyi.
- Aşını arayan eşini bulur.
- At atın yanında ya kapağan, ya tepegen olur.
- At geriye, gelir beriye.
- At koşar, göt övünür.
- At murat, katır devlet.
- At pazarında eşek anırmaz.
- At tepmez, it kapmaz deme.
- At, at olana kadar sahibi mat olur.
- At, igit altında aksar.
- Atadan görene yaklaş, sonradan görenden uzaklaş.
- Atın iyisi doru, yiğidin iyisi deli olur.
- Atın yürüyüşüne, yiğidin yiyişine bak.
- Atta karın, erkekte burun.
- Atta karın, itte burun gerekir.
- Atta, avratta, yurtta uğur vardır.
- Av, vuranın değil alanındır.
- Avaralıktan culfacılık iyidir.
- Avcı kırk gün taban teper, bir gün av eti yer.
- Avrat hastalanacağına eri hastalansın, eri öleceğine avrat ölsün.
- Ay arsızın, gün arsızın, göynü hoştur tumansızın.
- Ayağıma yer edim, gör başan neler edim.
- Ayağını sıcak tut, başını serin; düşünme derin derin.
- Ayıdan post, urustan dost olmaz.
- Az harcarsan olursun melek, çok harcarsan olursun helak.
- Az şeyden çok şey çıkar.
- Az yemek, az konuşmak insanı melek eder; çok yemek, çok konuşmak insanı helak eder.
- Azan yılan yol üstüne çıkar.
- Azdan az gider, çoktan çok.
- Azı yarar, ortası karar, çoğu zarar.
- Aziz ölür, boğaz ölmez.
- Babacangilde toydur; etsiz kemik, yağsız pilav boldur.
- Baht mı istersin taht mı? Sen baht ver, taht kendiliğinden gelir.
- Balığın başı taşa değmezse geri dönmez.
- Balık tutanın götü yaş olur.
- Balık tutanın tumanı yaş olur.
- Balıktan büyük halik vardır.
- Baltayı yiyen ağaç sapına gazınç eder.
- Baş kesen, yaş kesen, taş kesen iflah olmaz.
- Başın ağrıdı kes kurtul, dişin ağrıdı çek kurtul.
- Batacak ördek götün götün gider.
- Ben umaram bacımdan, bacım ölür acından.
- Bey almaz, paşa almaz; delikli boncuk yerde kalmaz.
- Biberin acısı başı yukarı olanıdır.
- Bilirsin götünün huyunu, içme turşunun suyunu.
- Bir adam ya çok görür kudurur, ya da çok yiyer kudurur.
- Bir davardan iki gön çıkmaz.
- Bir gün vezir, kırk gün rezil olma.
- Bir hatır, iki hatır, üçüncüsünde vur yatır.
- Bir karına iki minnet olmaz.
- Bir unluğa, iki tozluğa.
- Birer birer bin olur.
- Biri ölmezse biri dirilmez.
- Bizin gelin bizden kaçar, başını örter kıçını açar.
- Borcun iyisi olmaz, borçlunun iyisi olur.
- Borç bini aştı mı baklava ye.
- Boş ite menzil mi dayanır?
- Boş telis ayakta durmaz.
- Bulanmazsa durulmaz.
- Büyük başın büyük derdi olur.
- Caminin uzağı, mezarlığın yakını iyidir.
- Can sağlığı, cihan varlığı
- Cana gelen, mala gelsin.
- Candan yanan kimse yok, yandan yanan çok.
- Canı yanan eşek, attan hızla kaçar.
- Cemreden sonraki yağmura eyvallah edilir.
- Ceviz çürüksüz olmaz.
- Cüce her zaman sepet altında kalmaz.
- Cüceleri güzün ayarlar.
- Çakalın eniği kurt olmaz, aslanın yatağı yurt olmaz.
- Çarşamba yalan diyenin, Perşembe yüzü kara çıkar.
- Çat başa, çarık ayağa.
- Çaydan geçerken at değiştirilmez.
- Çıplak içeri, aç dışarı kaçar.
- Çillede çim, hemsinde sin.
- Çocuğa iş, peşine düş.
- Çocuk aziz, terbiye ondan daha azizdir.
- Çocuksuz baba barsız ağaca benzer.
- Çömlek diyer dibim altun, çömçe diyer men hardayam?
- Çömlek yuvarlanmış, kapağını bulamamış.
- Çömlekte et kurtuldu, çındır başını kaldırdı.
- Çürük tahta mıh tutmaz.
- Dağ başına kış gelir, kul başına iş gelir.
- Daima keçinin goturu, baş bulakta su içer.
- Dam yanarsa, sıçan da beraber yanar.
- Dar yerin pilavındansa, geniş yerin dayağı.
- Darı unundan baklava, eğri ağaçtan oklava olmaz.
- Davetsiz gelen döşeksiz oturur.
- Değirmeni itirip, şahşağını ariyi.
- Deli utanmaz, sahibi utanır.
- Deli utanmaz, sakalı utanır.
- Deliden deli doğar.
- Delinin ununu Allah öğütür.
- Deliye ilişme, çalıya iliş.
- Deliye yel ver, eline bel ver.
- Demir kapı ağaç kapıya muhtaçtır.
- Dengi dengini bulmaz.
- Derdi çeken, ağuyu içen bilir.
- Desinler, adamı açıkta koyar.
- Deve hamama, it kahveye, oban divana yakışmaz.
- Deveciden dostu olan kapısını yüksek yapar.
- Deveye deve lazım.
- Dibi görünmeyen kaptan su içme.
- Dil kesik, baş selamet.
- Dilim dilim, dilimden giyerem kilim.
- Dilim, bana giydirir kilim.
- Dilin olmasa kargalar gözün oyar.
- Dişinde olan tırnağında gösterir.
- Doğan anası olma, duran anası ol.
- Dost, dostun ekmeğini yer.
- Dul herif kuyruk yedirir, genç oğlan yumruk yedirir.
- Dumansız baca, kavgasız karı koca olmaz.
- Dünyada Van, Ahirette iman.
- Düşmandan yara esirgeyen öz canında bulur.
- Düşmanın fukara olsun.
- Düz yolda yürüyemiyi, galdi ki şoħumda şıllıħ ata.
- Düzelir böyle kalmaz, yıkılır güze kalmaz.
- Ek tohumun hasını, çekme yiyecek tasasını.
- Ekmeği yüzünden yerler.
- Ekmek yayanın atıdır.
- Ekşi hamur, turş ekmek mideni, yanı koduklu karı evini harap eder.
- El arı, kabir azabından büyüktür.
- El ele vurunca şakıldar.
- El eli yıkar, el de döner yüzü yıkar.
- El eliyle yılan tutma, yılana da yazıktır.
- El temaşadan kaçmaz.
- El uyu ile gelen sel suyu ile gider.
- Elbise yamalığa, can hekime düşmesin.
- Elden alım ele verim, keçel kızımı kime verim.
- Elden gelen öğün olmaz, olsa da garın doymaz.
- Elden oğul olmaz.
- Ele güvenme, bele güven.
- Eli işde, gözü dervişde.
- Elim gözüm, oğlum kızım.
- Elin attığı taş uzak gider.
- Elin iyisi, itin dayısı olmaz.
- Elin köşküne sebep öz alacağın yıkma.
- Elinle ver, ayağınla ara.
- Eliyle eden kurtulur, diliyle eden kurtulmaz.
- Elmayı soy ye, eriği say ye, armudu ha ye.
- Erkeğin yüzü, harmanın tozu.
- Erliyi eri döver, ersizi Tanrı döver.
- Ersız avrat, yuvasız at.
- Eser eser yağmazsa sat öküzü çavdar al; eser eser yağarsa sat çavdarı öküz al.
- Eski, hayır etseydi sahibine ederdi.
- Esvap yamaya, can hekime düşmesin.
- Eşeğin işlediği at içindir.
- Eşek altın külah giyse gene eşektir.
- Eşek büyümaħnan tavlabaş olmaz.
- Eşek gidince semeri de gider.
- Eşek ne anlar yoncadan?
- Eşek öldü, ortaklık bitti.
- Et giren eve dert girmez.
- Etme kulan, gelir yolan.
- Etme kulum bulursun, ingildiye ingildiye ölürsün.
- Ev sözsüz, gor azapsız olmaz.
- Evin yık, yüzün ağart.
- Evinde elek dönmüyor, Beytullah senin neyine.
- Fakir dağa çıkanda kar olur boran.
- Fakiri dövmektense üstünü yırt.
- Fakirin hastası, zenginin fahişesi
- Fukara acanda bayram çeşidi aklına gelir.
- Fukaranın düşkünü, beyaz giyer kış günü.
- Fukarayı döveceğine üstünü yırt.
- Garip itin kuyruğu götünde olur.
- Gecelenin ömrü az olur.
- Geç başa, ol paşa.
- Geçi düşüp can hayına, kasap düşüp piy hayına.
- Geçmez pul sahibinindir.
- Geçmişine laf atanın, geleceğine kurşun atarlar.
- Gelin girmedik ev olur; ölüm girmedik ev olmaz.
- Gelinin ayağı, çobanın dayağı uğurlu olur.
- Genç yumruk yedirir, ihtiyar kuyruk yedirir.
- Gevezeyi cehenneme atmışlar; odunum yaştır demiş.
- Gırdan taşı kimse yerinden kaldıramaz.
- Giden ölmez, yeten ölür.
- Gidenin yeri, ölenin eri.
- Gider bostan gırası, kalır üzün garası.
- Giren ay, çıkan ay, üstümüzde duran ay.
- Gitdi kebap goħusuna, baħdi eşek dağliyilar.
- Gitti bostan kırası, kaldı üzün karası.
- Gizli boğaya gelen aşikâr doğar.
- Gizli kele gelen eşgere doğar.
- Görmemişin bir oğlu olmuş, tutuş çükünü koparmış.
- Göz gördüğünden korkar.
- Göz gördüğüne hükmeder.
- Günde gelen çul üste, ayda gelen kül üste.
- Habara, nubara segürme.
- Hanımın kırdığı çömleğin sesi duyulmaz.
- Harabe yerde de hazine bulunur.
- Havanın ayazına, mıtrıbın namazına, itin beyazına hiç güvenme.
- Hazırı sakla, Hızır’dan isteme.
- Henek henek, sonu olur degenek.
- Henkifinen gezmeyenin sesi semadan gelir. (Henkif: Emsal)
- Her an rüzgâr gemicinin istediği yönde esmez.
- Her ayrana ekmek doğranmaz.
- Her bir güne, var bir yarın.
- Her deliğe parmak sokulmaz.
- Her gün gezen kırda, bir gün uğrar kurda.
- Her merdivenin birkaç ayağı vardır.
- Her şey incelikten, insan kabalıktan kırılır.
- Her taş, köşe taşı olmaz.
- Her zaman cüce sepet altında kalmaz.
- Her zaman elden yenmez, bir de cepten yenir.
- Her zaman sel gelip kütük getirmez.
- Herkes bu nehreyi çalkıyamaz.
- Herkes öz pazarından her (hayır) görsün.
- Herkese aynı çubuk çalınmaz.
- Herkesin bin derdi var, değirmencin su derdi.
- Herkesin ipi ile kuyuya inilmez.
- Hırsız hırsızın dilinden anlar.
- Hırsızdan hırsıza helaldir.
- Hızan küser, rızkını keser.
- Hiç yoktan köse iyi.
- Hileli bazar, dostluğu bozar.
- Horoz ötse de ötmese de sabah olur.
- Işıklı cüce sepet altında belli olur.
- İgit kötü olmaz, yoksul olmayınca.
- İhtiyarlık eski çuldur satılmaz, gençlik şahin kuştur tutulmaz.
- İki it boğuşursa yolcunun işi rast gider.
- İki su, bir ekmek yerini tutar.
- İki tarafa bakan şaş kalır.
- İki tezek bir taşa belâ.
- İlan eğilir bükülür, çıktığı deliği tanır.
- İlan ilanlığıyla toprağı hedernen yer.
- İlan yarpuzdan hoşlanmaz, gelir burnunun dibinde biter.
- İlana ağrı veren kertenkeledir.
- İlişene girişirler.
- İlk bahtım altın tahtım.
- İnat gelir göz kararır, inat gider yüz kararır.
- İncitme canı, öldür yılanı.
- İnsan inat için kırk batman tuz yer.
- İnsanın yaman yiyicisi olsun, yaman diyicisi olmasın.
- İssi (sıcak) ekmek iti kuduz eder.
- İstediğini söyleyen, istemediğini duyar.
- İsteyenin bir yüzü, vermeyenin iki yüzü kara.
- İş sabahın, aş sabahın.
- İş zamanında iş, küs zamanında küs.
- İt fırından ekmek kaçırır, öz rağbetini çeker.
- İt itin postunu yırtmaz.
- İt kursağı sarı yağ götürmez.
- İt kütten kaçmaz.
- İt ne kadar keskin olsa sahibini tutmaz.
- İt, araba gölgesinde yatar, öz gölgesi zanneder.
- İte gem takarsan kendini at zanneder.
- İte küt, sahibinin hatırı için.
- İtin ağzı ile deniz haram olmaz.
- İtin ağzına ağaç sokulmaz.
- İtin ahmağı odur, kayganaktan pay ister.
- İtin akılsızı kayganaktan pay umar.
- İtin bahsini et, değeneği koy yanan.
- İtin bahsini et, kösevili koy yanına.
- İtin canı cezada gerek.
- İtin eceli gelende cami duvarına işer.
- İtin sözü olsa havadan somun yağar.
- İtnen harala girilmez.
- İyi mal kötü gün içindir.
- Kalıp kulunç olacağına, çıkıp gülünç olsun.
- Kap değiştir, tat değiştir.
- Kar, yağdığı gün tozar
- Karıncanın uçması zevaline delalettir.
- Karnı açı herkes doyurur, Allah’ın acını Allah doyursun.
- Kart kazanır, kartaman güvenir.
- Kavak dalıyla gürler.
- Kazla tavuk aynı yumurtlayamaz.
- Kazma kimsenin kuyusunu, kazarlar senin kuyunu.
- Keçel derman bulsa öz başına sürer.
- Keçelin sakızı gözünün önünde gerek.
- Keçinin ameli azsa, çobanın ekmeğini yer.
- Keçinin koturu baş bulaktan su içer.
- Kefen satan kefensiz ölür.
- Kem aletle kemalat olmaz.
- Kenarına bak bezini, anasına bak kızını al.
- Kes kulağın at arkana, gör ne laflar edili.
- Keskin itin sonu uyuz olur.
- Keten gömlek bez olmaz, üvey kardeş öz olmaz.
- Keten gömlek olmaz dokutmayınca, evlat âlim olmaz okutmayınca.
- Kırk karga bi kırti et koparamaz.
- Kış için yorgansız, el için oğlansız kalınmaz.
- Kış kışlığını, puşt puştluğunu belli eder.
- Kız anadan öğrenir bohça düzmeyi, oğlan babadan öğrenir koyun yüzmeyi.
- Kız yükü, tuz yükü.
- Kimisine baht kurulur, kimisine kuru taht.
- Kocakarının soğuğu, teper tandıra tavuğu.
- Komşu komşuya bakar, evini ateşe yakar.
- Kork ondan, korkmaz Allah’tan.
- Korkak her gün, cesur bir gün ölür.
- Kotan ne bilsin hup ne çeki. (Hup: Pulluğun uçkısmı)
- Koyuna rakı içirmişler, kurdun evini sormuş.
- Koyunu güden kurdu görür.
- Koyunu olmayanın, bıçağı keskin olur.
- Köksüz ağaç kurur.
- Kör atın kör nalbantı olur.
- Kör körü, su çukuru bulur.
- Kör sıçanın rızkını Allah verir.
- Köylünün ineği var yağı gelir, tarlası var buğdayı gelir.
- Kul azmayınca kada yürümez
- Kul daralmazsa, Hızır yetişmez.
- Kul kula sebeptir.
- Kul verdiğini duyurur, Hak verdiğini doyurur.
- Kurdun boynuna ciğer asılmaz.
- Kurt, dumanlı günden hoşlanır.
- Kuş gördüğü yuvayı yapar.
- Kuyuyu en kaz, derin kaz; ama kendi boyunca kaz.
- Kuzuya rakı içirmişler, kurdun evini sormuş.
- Küllük dama çıkmaz.
- Mal gider, malamat kalır.
- Malaba, insanı eder haraba.
- Marangozun kapısı olmaz.
- Martın yağışına, hâkimin gülüşüne aldanma.
- Men umaram bacımdan, bacım öli acından.
- Men yanaram balama, balam yanar öz balasına.
- Mertten bir çıkar, namertten iki.
- Mesleğine hor bakanın keşkülü boş olur. (Keşkül:Kese)
- Mıh çıkar, yeri kalır.
- Molla evinden aş, kör gözünden yaş eksik olmaz.
- Mülk satan bir sene tok, mülk alan bir sene aç kalır.
- Nasip olsa gelir Çin’den Meçinden, nasip olmazsa çıkar avucun içinden.
- Ne altın leğenim olsun, ne de içine kan kusayım.
- Ne bana bir, ne komşuma iki.
- Ne sağ tekindir, ne de sol, ne sen işini düzmeğe koyul.
- Nerede işlersen, orada dişlersin.
- Niye diyisen dayaza leçeğin eğridir.
- Oğul kalkar, babaya bakar.
- Oğulsuz ocakta tütün tütmez.
- Olan ile ölene çare yoktur.
- Olanda hat hat, olmayanda aç yat?
- Ot kökünden biter.
- Oyun bilmeyen avrat der yerim dardır.
- Öğüt veren çok olur, ekmek veren yok olur
- Öküz can çekişende bıçak çeken çok olur
- Öküz düşse bıçak çeken çok olur.
- Öküz öldü, ortaklık bitti.
- Öküz ölür gönü kalır, yiğit ölür ünü kalır.
- Ölü gorbagor olmazsa, gor (mezar) daralmaz.
- Ölü ölür ballanır.
- Ölüler öyle bilir ki, diriler her gün helva yiyi.
- Ölüm ölüm, hırlaması ne zulüm.
- Ölümden o yana köy yoktur.
- Ölüyü, diriyi temiz eden sudur.
- Öz başını bağlayamaz, kalkar gelin başı bağlamağa.
- Özünü öveni at kaç, babasını öveni al kaç.
- Paranın tunçu, insanın piçi.
- Parmağı uzun bal yiyemez, kısmetlisi yer.
- Sabrın sonu selamettir.
- Sağlam öküze çürük saman kâr etmez.
- Sarı inek meleğen olur, kahpe karı güleğen olur.
- Sen işlersen mal işler, adam öyle genişler.
- Sen nerde, keçel mıstonun ahıri nerde.
- Serçe dişisinin yanında deveye kafa tutar.
- Serçe nedir ki, budu nola.
- Sermayesiz bakkal turp tohumu satar.
- Seyrek gelen döşeğe, sık gelen eşiğe.
- Sınanmamış atın arkasına geçilmez.
- Silleyi yüze göre vururlar.
- Sinir gelir göz çıkarır, sinir gider yüz kızarır.
- Sofu soğan yemez, görse de kabuğunu koymaz.
- Soğan soyulmazsa kokusu çıkmaz.
- Sonradan atan topuktan vurur.
- Söyler ağız, kızarır yüz.
- Söyler dili, görür gözü, utanır yüzü.
- Söz vaktinde açılır.
- Sözü söyle alana, arı piri olana.
- Sözün doğrusu saz, işin doğrusu az olur.
- Sözün tamını eşeğe derler.
- Su aka aka yolunu bulur.
- Subaşı çimenli olur.
- Sütlü koyunu sürüden ayırmazlar.
- Şehir gaziye mülk olmaz.
- Şeker, cinsine çeker.
- Şeyhi şeyh eden müritleridir.
- Şeyhin külahı, hocanın sarığını yutar.
- Şorak yere ekin ekersen çıkmaz.
- Tahtadan maşa, çingeneden paşa olmaz.
- Tandır issi iken ekmek tutar.
- Taş kesen, baş kesen, yaş kesen iflah olmaz.
- Tavşan yatağında avlanır.
- Tavuğun sadakası bir yumurtadır.
- Tek kanatla kuş uçmaz.
- Tembel uyur, bahtı büyür.
- Terazisi tezekten olanın dirhemi boktan olur.
- Tilki iki defa tuzağa düşmez.
- Toba tokluktan olur, üzgöz yokluktan olur.
- Tok açın halinden ne anlar.
- Tülki delikten geçemiyi, bir de kuyruğuna süpürge bağliyi.
- Türkmen işler tat yer, eşek işler at yer.
- Ulular köprü olsa basıp geçme.
- Ummadığın taş, baş yarar.
- Ustasız usta olmaz.
- Uşağınan olmaz bazar, arpa verir buğday yazar.
- Uşak sıçar bir yere, gelin yayar bin yere.
- Ürümesini bilmeyen it, sürüye kurt getirir.
- Var evi kerem evi, yok evi verem evi.
- Verdiği sabun sı..tığı boku temizlemez.
- Vuran oğul, babaya bakmaz.
- Yağını veren Allah, bulgurunu aşlığını da verir.
- Yağmur gününde şoratan borç olmaz.
- Yanan da anadır, yaman da anadır.
- Yapın verin elime, götürüm gösterim erime.
- Yara öldürmez, Yaradan öldürür.
- Yarım hoca dinden, yarım hekim candan eder.
- Yarının pestili bugünün eriğinden iyidir.
- Yazın ayransız, kışın yorgansız olmaz.
- Yazın başı pişenin kışın aşı pişer.
- Yazın yayla kovanın, kışın yediği kar olur. Züğürdün sakalı müflisin götündedir.
- Yeğen amcadan, dilenci çömçeden umar.
- Yemek gördün mü giriş, sopa gördün mü sıvış.
- Yemekte dost olan senelerce küsülü gezer.
- Yemiyenin payını yerler, demine de hu çekerler.
- Yere gire o baş ki, bin baş ondan patlamaya.
- Yetene yeterler, yetmeyene taş atarlar.
- Yetim hakkı yedi taşı deler.
- Yetim kısmi arsız olur.
- Yığanın değil, yiyenindir.
- Yiğit daldasında yiğit saklanır.
- Yiğitin iyisine deli derler.
- Yiyersen, yedirirsen didar görürsen. Yemezsen, yedirmezsen dört duvar görürsen.
- Yoğurt dökülse yeri kalır, ayran dökülse neyi kalır.
- Yokuş dibinde arpa kâr etmez.
- Yüz verdıħ, asdar isdiyi.
- Zahirenin iyisini, odunun irisini kaldırın, mart geliyor
- Zulüm ile abad olanın aħırı berbat olur.
- Züğürt ile etme bazar, keçi verir koyun yazar, bir gün olur çütün bozar.
KAYNAKLAR
- Acaroğlu , M. Türker (Tarih Yok), Dünya Atasözleri, Kaya Yayınları.
- Aksoy , Ömer Asım (1984), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü-I, Atasözleri
Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
- AKSOY, Ömer Asım, vd. (1996), Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler,
- Baskı, Ankara: TDK Yayınları.
- ALPER, Cengiz (1978), Çeşitli Yönleriyle Van, Ankara: Yargıçoğlu
Matbaası.
- Boratav , Pertev Naili (1988), 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, 5.
Baskı, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Cumhuriyetin 75. Yılında van (1998), Ankara: Van Valiliği Yayınları.
- Elçin , Şükrü (1981), Halk Edebiyatına Giriş, Ankara: Kültür Bakanlığı
Yayınları.
- GAZİOĞLU, Celal (2007), Bütün Yönleriyle Tarih ve Kültür Hazinesi
Erciş, (Baskı Yeri, Yayınevi Yok)
- Karaalioğlu , Seyit Kemal (1969), Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü,
İstanbul: İnkılâp ve Aka Yayınları
- Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I (1991), Ankara: Kültür Bakanlığı
Yayınları.
- KAYAÇELEBİ, Kaya (1990), Doğunun Yıldızı Van, İstanbul: Zafer
Matbaası.
- KOŞAR, Selahattin (2008), Dünden Bugüne Erciş, Erciş: Erciş Ofset
Matbaacılık ve Gazetecilik.
- Oy, Aydın (1972), Tarih Boyunca Türk Atasözleri, İstanbul:
- ÖNAY, Yılmaz (1976), Van Folklorundan Örnekler, Erzurum: Atatürk
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. (Yayınlanmamış Lisans Tezi)
- Şinasi , Durub-ı Emsal-i Osmaniye, (Önsöz’ünden)
- TALAY, aydın (1988), Bizim eller Van, İstanbul: İhlâs Matbaacılık-Gazetecilik
ve Sağlık Hizmetleri A.Ş.
- Türkçe Sözlük (1983), Ankara: TDK Yayınları,
- Van İl Yıllığı (1973), İstanbul: Kıral Matbaası
19. Van Kütüğü (1992), Ankara: Yüzüncü Van Kültürene ait diğer içerikleri için Tıklayınız