“Dünyada Van, ahirette iman” veya “Bu dünyada Van, öbür dünyada cennet” gibi özlü sözlerle methedilmiş bir diyar. Kadim bir medeniyet merkezi, bir geçit yeri, çok şeyler görmüş geçirmiş, kimlerin kimlerin yurt tuttuğu veya ağırlandığı bir belde. Bu derleme, Van’ı mümkün olduğunca çok cephesiyle tanımaya dönük bir çalışma.
[ads2]
Van, “Dünyada Van, ahirette iman” veya “Bu dünyada Van, öbür dünyada cennet” gibi özlü sözlerle methedilmiş bir diyar. Kadim bir medeniyet merkezi, bir geçit yeri, çok şeyler görmüş geçirmiş, kimlerin kimlerin yurt tuttuğu veya ağırlandığı bir belde. Bu derleme, Van’ı mümkün olduğunca çok cephesiyle tanımaya dönük bir çalışma. Tarih ve coğrafya… Gelmiş geçmiş ve kimisi kaybolmaya yüz tutan “kavimler”, hafızada Ermeniler… Etnik gruplaşmalar ve milliyetçilikler… Aşiretlerin karmaşık toplumsal gerçekliği… Dinsel hayat, Kürt medreseleri… İmparatorluğun çöküş dönemi ve Cumhuriyet tarihi boyunca gelişmeler… Devletin ve “büyük politikanın” etkileri… Bu etkiler altında yaşanan değişim ve dönüşümler… Kadınların toplumsal varoluş mücadelesi… Zorunlu göç ve mülteciler… Dengbêjlerden yerel basına, sinema kültürüne, edebiyata, kültürel hayat… Mutfak kültürü, “Van kahvaltısı”… Vanspor’un hazin hikâyesi…
Ercan Çağlayan’ın derlediği ve yazdığı kitapta Reşat Açıkgöz, Nevzat Ağçakaya, Ebru Akköprü, A. Semet Aydeniz, Suavi Aydın, Yakup Aykaç, Zikrullah Aykaç, Mehmet Baki Bilik, Şeyhmus Bingül, Aylin Çiçekli, Deniz Çifçi, Ferhat Çiftçi, Gözde Burcu Ege, Sinan Hakan, Mehmet Fatih Işık, Abdulaziz Kardaş, Ali Rıza Kılıç, Halil Kırbaç, Erdal Orman, Selda Öztürk, Engin Sarı, Mehmet Zeydin Yıldız ve Zehra Yılmaz’ın katkıları yer alıyor.
Kitaptaki Bölümler
Mehmet Fatih Işık
Yersiz ve yurtsuzlar: Van’da mülteci olmak
Şehmuz Bingül
Tanzimat döneminde devlet ve aşiret: Van’da modernleşme çabaları ve aşiretler
Suavi Aydın
Aşiretler ve iskân: Çatışmaları, devletle ilişkileri ve yerleşim örüntüsünün kalıcı değişimi bakımından 19. yüzyılda Van’da aşiret hareketleri ve sonuçları
Zikrullah Aykaç
İmparatorluğun çöküş döneminde Van: Van’da misyonerler ve konsolosluklar
Gözde Burcu Ege
Tarih ve hafıza: Van’da Ermenileri hatırlamak
Abdulaziz Kardaş
Tek parti döneminde Van’da eğitim
Ercan Çağlayan
Cumhuriyet bürokratlarının gözüyle Van (1935-1942)
Engin Sarı
Yerel basında ulus inşası: Van gazetesi örneği
Yakup Aykaç
Kürt coğrafyasında bir ilim, kültür ve edebiyat diyarı: Müküs
Ferhat Çiftçi
“Erdemin aydınlık ufkuna doğru”: Bilge Adamlar dergisi
Deniz Çiftçi
Van’da Kürt milliyetçiliği ve siyasal hareketi
A.Samet Aydeniz
Van’da aşiret ve siyaset: Temsiliyet mi? Tutunma stratejisi mi
Zehra Yılmaz
Taşrada kadın olmak: Van örneği
Selda Öztürk
Vanlı kadın dengbêj anlatıları ve “Rağmen” şarkı söyleyen kadınlar
Ali Rıza Kılıç-Halil Kırbaç
Van’da sinemalar ve sinemaya gitme deneyimi (1960-1980)
Aylin Çiçekli
Van güzel, kahvaltı Van’da güzel
Erdal Orman
Doğudan batıya bir köprü: Vanspor